Du học nghề Đức có được làm thêm không? Luật và Thực tế

 Một trong những thắc mắc lớn nhất của các bạn trẻ khi tìm hiểu về con đường Ausbildung (Du học nghề) là "du học nghề Đức có được làm thêm không?". Câu hỏi này xuất phát từ tâm lý muốn kiếm thêm thu nhập để trang trải cuộc sống hoặc gửi về gia đình. Câu trả lời ngắn gọn là: CÓ, luật pháp Đức cho phép bạn làm thêm. Tuy nhiên, không giống như du học Đại học, việc làm thêm của du học sinh nghề có những quy định rất khắt khe và thực tế cũng không "màu hồng" như bạn nghĩ. Để có cái nhìn chi tiết nhất về các quy định pháp lý, bạn có thể tham khảo bài viết tổng quan tại: https://vgec.vn/du-hoc-nghe-duc-co-duoc-lam-them-khong/

1. Quy định pháp lý: Bạn được phép làm thêm, nhưng có điều kiện

Luật pháp Đức (cụ thể là Luật Cư trú - Aufenthaltsgesetz) có quy định rõ ràng về việc làm thêm (Nebentätigkeit) của du học sinh nghề (Azubi).

• Về thời gian: Bạn được phép làm thêm tối đa 10 giờ mỗi tuần. Con số này ít hơn đáng kể so với sinh viên Đại học (được phép làm 120 ngày full-time hoặc 240 ngày half-time mỗi năm).

• Về sự cho phép: Bạn BẮT BUỘC phải có sự đồng ý (Genehmigung) bằng văn bản từ công ty/doanh nghiệp đang đào tạo bạn. Họ có quyền từ chối nếu cảm thấy công việc làm thêm ảnh hưởng đến hiệu suất học tập và làm việc chính của bạn.

• Về loại hình công việc: Công việc làm thêm không được phép nằm trong lĩnh vực cạnh tranh trực tiếp với công ty đào tạo của bạn.

Vì vậy, về mặt pháp lý, cánh cửa làm thêm có mở, nhưng rất "hẹp".

2. Câu hỏi quan trọng hơn: Bạn có "cần" làm thêm không?

Đây là sự khác biệt cốt lõi giữa Du học nghề và Du học Đại học.

• Du học sinh Đại học: Phải tự túc 100% chi phí sinh hoạt (hơn 11.200 Euro/năm), không có lương. Do đó, họ BẮT BUỘC phải đi làm thêm để tồn tại.

• Du học sinh nghề (Azubi): Bạn tham gia một chương trình "vừa học vừa làm". Bạn được miễn 100% học phí và ngược lại, bạn nhận lương trợ cấp (lương học nghề) hàng tháng từ doanh nghiệp.

Mức lương trợ cấp này dao động từ 1.000 – 1.400 Euro/tháng (tùy ngành nghề và năm học). Đây là con số đã được chính phủ Đức tính toán để đảm bảo bạn có thể tự lập 100%, tự chi trả tiền nhà, tiền ăn, bảo hiểm, đi lại... mà không cần bất kỳ sự trợ giúp nào từ gia đình.

Nói cách khác, bạn không "cần" phải đi làm thêm để sống. Thu nhập chính và ổn định của bạn đến từ chính hợp đồng nghề.

Để hiểu rõ hơn về lộ trình, cuộc sống và các thông tin chi tiết về du học nghề, bạn có thể tham khảo thêm kho tài liệu và thông tin tổng hợp tại: https://hackmd.io/@duhocngheducvgec

3. Thách thức thực tế: "Cân não" giữa học, làm và làm thêm

Giả sử bạn đã xin được giấy phép làm thêm 10 giờ/tuần. Bây giờ là lúc đối mặt với thực tế: lịch trình của một Azubi cực kỳ nặng.

• Chương trình học kép: Bạn phải cân bằng 30% học lý thuyết tại trường nghề (Berufsschule) và 70% thực hành (làm việc) tại doanh nghiệp.

• Áp lực công việc: Với các ngành "hot" như Điều dưỡng, Nhà hàng - Khách sạn, bạn phải làm việc theo ca (Schichtdienst). Điều này có nghĩa là bạn phải làm ca sáng sớm (bắt đầu từ 6:00), ca tối (kết thúc lúc 22:00), hoặc làm cả cuối tuần và ngày lễ.

• Áp lực học tập: Bạn vẫn phải hoàn thành bài tập, chuẩn bị cho các kỳ thi tại trường nghề. Kết quả thi không tốt có thể ảnh hưởng đến tương lai của bạn.

Bây giờ, hãy thử "nhét" thêm một công việc làm thêm 10 giờ/tuần (thường là làm Minijob 538 Euro/tháng) vào lịch trình vốn đã kín đặc này. Bạn sẽ phải đánh đổi bằng sức khỏe, thời gian nghỉ ngơi và kết quả học tập. Chỉ một sơ suất nhỏ, trượt một kỳ thi, hoặc đi làm muộn tại công ty chính... hậu quả sẽ nghiêm trọng hơn rất nhiều so với số tiền làm thêm bạn kiếm được.

4. Mục tiêu thực sự: Lương "nghìn Euro" sau tốt nghiệp

Điều bạn cần tập trung không phải là vài trăm Euro từ công việc làm thêm, mà là mục tiêu lớn phía trước.

• Khi còn đi học: Lương của bạn là 1.000 – 1.400 Euro/tháng.

• Sau khi tốt nghiệp: Bạn trở thành "Lao động có tay nghề" (Fachkraft). Mức lương khởi điểm (Brutto - trước thuế) của bạn sẽ là 2.600 – 3.500 Euro/tháng.

Đây mới chính là con số "lương nghìn Euro" thực sự mà bạn hướng đến. Đây là mức thu nhập ổn định, mang lại cuộc sống sung túc và là nền tảng để bạn xin thẻ cư trú vĩnh viễn (định cư). Những lời đồn về mức lương "khủng" và cơ hội định cư này là hoàn toàn có thật, nhưng nó là phần thưởng cho việc bạn hoàn thành xuất sắc 3 năm học nghề, chứ không phải từ 10 giờ/tuần làm thêm.

Bài viết trên Báo Lạng Sơn cũng đã làm rõ tính thực tế của "lương nghìn Euro" và cơ hội định cư thông qua con đường du học nghề: https://baolangson.vn/du-hoc-nghe-duc-luong-nghin-euro-co-hoi-dinh-cu-co-that-hay-chi-la-loi-don-5055173.html

Tóm lại, câu trả lời cho "du học nghề Đức có được làm thêm không?" là CÓ (tối đa 10 giờ/tuần và phải có sự đồng ý của công ty). Tuy nhiên, câu trả lời thực tế hơn là bạn KHÔNG CẦN làm thêm, vì mức lương học nghề đã đủ để bạn sống tự lập 100%. Lịch trình học và làm của Azubi rất nặng, việc làm thêm có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến kết quả học tập và sự nghiệp chính của bạn. Thay vì đánh đổi sức khỏe để kiếm thêm vài trăm Euro, hãy tập trung 100% vào việc học và làm thật tốt. Đó mới là con đường thông minh để bạn tốt nghiệp thành công và nắm chắc trong tay mức lương "nghìn Euro" của một lao động tay nghề cao tại Đức.